شرم الشیخ، توافقنامه ـ 1993
دولت اسرائیل و سازمان آزادی بخش فلسطین خود را به اجرای کامل و مشترک و متقابل موافقت نامه موقت و کلیه موافقت نامه هایی که از ماه سپتامبر 1993 تاکنون میان آنان منعقد شده (از این پس موافقتنامه های قبل خوانده خواهند شد) و تمامی تعهدات معوقه ناشی از موافقتنامه های قبلی، متعهد می دانند. طرفین، بدون کاستن از مقتضیات دیگر موافقتنامه های قبلی، به شرح زیر توافق کرده اند:
محتویات
الف ـ مذاکرات وضعیت دایم:
1ـ طرفین، در چارچوب اجرای موافقت نامه های قبلی، مذاکرات وضعیت دایمی را با سرعت از سر خواهند گرفت. و تلاشی قاطعانه را به منظور نیل به هدف مشترک دستیابی به یک موافقتنامه وضعیت دایمی براساس دستور کار پذیرفته شده به عمل خواهند آورد. این دستور کار عبارت است از مسائل خاص مذاکره کنندگان در باب وضعیت دایمی و سایر مسائل مورد علاقه مشترک طرفین.
2ـ طرفین بر تفاهم خود مبنی بر اینکه مذاکرات در زمینه وضعیت دایمی به اجرای قطعنامه هایشمال 242 و 338 شورای امنیت منجر خواهند شد، تأکید مجدد می ورزند.
3ـ طرفین تلاشی قاطع را برای تهیه و امضای موافقتنامه ای ساختاری و قالبی در زمینه تمامی مسایل مربوط به وضعیت دایمی، در عرض پنج ماه از هنگام از سرگیری مذاکرات وضعیت دایمی به کار خواهند بست.
4ـ طرفین در محدوده زمانی یک سال از هنگام از سرگیری مذاکرات وضعیت دایمی، موافقتنامه ای فراگیر را در زمینه تمامی مسائل وضعیت دایمی منعقد خواهند نمود.
5ـ مذاکرات وضعیت دایمی پس از به اجرا درآمدن مرحله اول آزادی زندانیان و مرحله دوم و اجرای فاز دوم دو مرحله عقب نشینی اسرائیل و حداکثر تا تاریخ سیزده سپتامبر 1999 از سرگرفته خواهد شد. در یادداشت "وای ریور"، ایالات متحده نسبت به تسهیل و فراهم آوردن امکانات این مذاکرات ابراز تمایل نموده است.
ب ـ مراحل اول و دوم عقب نشینی اسرائیل:
طرف اسرائیلی، در رابطه با مرحله اول و دوم عقب نشینی، موارد ذیل را تعهد می نماید:
1ـ عقب نشینی 7 درصدی از منطقه C به منطقه Bدر تاریخ پنجم سپتامبر 1999
2ـ عقب نشینی 2 درصدی از ناحیه B به ناحیه A، و 3 درصدی از ناحیه C به ناحیه Bدر تاریخ پانزدهم نوامبر 1999.
3ـ عقب نشینی یک درصدی از ناحیه C به ناحیه Aو1/5 درصدی از ناحیه B به ناحیه A، در تاریخ بیستم ژانویه 2000.
ج ـ آزادی زندانیان:
1ـ طرفین کمیته ای مشترک را تأسیس خواهند نمود که به پیگیری مسایل مربوط به آزادی زندانیان فلسطینی خواهد پرداخت.
2ـ دولت اسرائیل آن دسته از فلسطینیان و زندانیان دیگر را که پیش از تاریخ سیزدهم سپتامبر 1993 مرتکب جرم شده، و پیش از تاریخ چهارم ماه مه 1994 دستگیر شده باشند، آزاد خواهد کرد. کمیته مشترک بر اسامی کسانی که در دو مرحله آغازین آزاد خواهند شد، توافق خواهد نمود. فهرستهای مزبور توسط کمیته نظارت و سازمان دهی به مقامهای مربوط توصیه خواهد شد.
3ـ نخستین مرحله آزادی زندانیان در تاریخ پنجم سپتامبر 1999 به اجرا در خواهد آمد و شامل دویست زندانی می شود. دومی مرحله آزادی زندانیان در تاریخ هشتم اکتبر 1999 به اجرا درخواهد آمد و یکصد و پنجاه زندانی را شامل خواهد بود.
4ـ کمیته مشترک فهرستهای بعدی اسامی آزادشوندگان را توسط کمیته نظارت و سازماندهی، به مقامهای مربوط توصیه خواهد نمود.
5ـ طرف اسرائیلی، آزادی زندانیان فلسطینی پیش از رمضان آینده را به عنوان هدف، مد نظر خواهد داشت.
د ـ کمیته ها:
1ـ کمیته سومین مرحله از عقب نشینی، فعالیتهای خود را حداکثر تا سیزدهم سپتامبر 1999 آغاز خواهد نمود.
2ـ کمیته نظارت و سازماندهی، تمامی کمیته های موقت (که عبارتند از کمیتهJSE,JEC,CAC، کمیته حقوقی، مردم با مردم) و نیز کمیته های یادداشت وای ریو، فعالیتهای خود را حداکثر تا تاریخ سیزدهم سپتامبر 1999 حسب مورد از سرگرفته و یا ادامه خواهند داد.
کمیته نظارت و سازماندهی در کنار امور دیگر، در سال 2000 پروژه های مشترک اعطاکنندگان کمک به حکومت فلسطین در ناحیه C،مسأله املاک صنعتی را دستور کار خود خواهد داشت.
3ـ کمیته دایمی آوارگان فعالیت خود را در تاریخ اول اکتبر 1999 از سر خواهد گرفت (ماده 27 موافقت نامه موقت).
4ـ طرفین حداکثر تا تاریخ 30 اکتبر 1999 توصیه های موردی کمیته اقتصادی را به مورد اجرا خواهند گذاشت. (بند 3 ماده 6 موافقتنامه وای ریور)
ه ـ عبور ایمن:
1ـ بهره برداری از مسیر عبور ایمن جنوبی به منظور نقل و انتقال اشخاص، خودرو و کالا، مطابق جزئیات بهره برداری، در تاریخ اول اکتبر 1999 آغاز خواهد شد (ماده دهم ضمیمه یک موافقتنامه موقت). جزئیات بهره برداری در پروتکل عبور ایمن، که حداکثر تا تاریخ سی ام سپتامبر 1999 توسط طرفین امضاء خواهد شد، قید می شود.
2ـ طرفین حداکثر تا تاریخ پنجم اکتبر 1999 در مورد موقعیت گذرگاه مسیر عبور ایمن شمالی، به گونه ای که در تبصره C - 4 ماده دهم ضمیمه یک موافقتنامه موقت مشخص گردیده، توافق خواهند نمود.
3ـ پروتکل عبور ایمن که در مورد مسیر عبور ایمن جنوبی اعمال خواهد شد، با اصلاحات مورد توافق مربوط، مسیر عبور ایمن شمالی را شاملخواهد گردید.
4ـ پس از حصول توافق در مورد موقعیت گذرگاه مسیر عبور ایمن شمالی، ساخت امکانات مورد نیاز و فرآیندهای مربوط آغاز شده و ادامه خواهد یافت. همزمان با عملیات مزبور و حداکثر ظرف چهارماه از توافق فوق الذکر، امکانات موقت برای بهره برداری از مسیر شمالی ایجاد خواهد شد.
5ـ در فاصله میان بهره برداری از گذرگاه جنوبی مسیر ایمن و گذرگاه شمالی آن، اسرائیل با استفاده از مسیرهای عبوری غیر ایمن بجز مسیر عبور ایمن جنوبی، تسهیلاتی را برای نقل و انتقال میان کرانه باختری و نوارغزه فراهم خواهد آورد.
6ـ (تعیین) موقعیت گذرگاهها خللی به مذاکرات وضعیت دایمی وارد نخواهد آورد (تبصره e ماده دهم ضمیمه یک موافقتنامه موقت).
و ـ بندر غزه:
طرفین به منظور تسهیل و فراهم آوردن امکانات کارهای ساختمانی دربندر غزه، بر روی اصول ذیل موافقت نموده اند. اصول مزبور نتیجه مذاکرات در مورد وضعیت دایمی را تحت تأثیر قرار نخواهد داد و یا جایگزین آن نخواهد شد:
1ـ طرف اسرائیلی با شروع اقدامات طرف فلسطینی به منظور عملیات ساختمانی در بندر غزه و در ارتباط با آن بندر در تاریخ اول اکتبر 1999 موافقت می نماید.
2ـ طرفین بر این توافق دارند که پیش از دست یافتن به یک پروتکل بندر مشترک که شامل مسائل امنیتی نیز می شود، بندر غزه به هیچ نحوی از انحاء مورد بهره برداری قرار نخواهد گرفت.
3ـ بندر غزه، همانند فرودگاه غزه، موردیخاص می باشد که در ناحیه ای که تحت مسئولیت طرف فلسطینی است، واقع شده و نقش یک معبر بین المللی را ایفا می کند. بنابر این، با انعقاد یک پروتکل بندر مشترک، تمامی فعالیتها و ترتیبات مربوط به ساخت و ساز بندر، در انطباق با مقررات موافقتنامه موقت، خواهد بود. به خصوص آن دسته از مقررات که به معابر بین المللی مربوط بوده و همان گونه که در پروتکل فرودگاه غزه تنظیم شده اند.
4ـ ساخت و ساز به گونه ای خواهد بود که تمهیدات کافی برای بازرسی کارآ و مؤثر امنیتی و گمرکی اشخاص و کالاها، همچنین دایر کردن یک منطقه بازرسی و کنترل مشخص دربندر، را تضمین کند.
5ـ در این سیاق، طرف اسرائیلی کارهای مربوط به ساخت بندر غزه، از جمله ورود و خروج شناورها، تجهیزات، منابع و مواد و مصالح مورد نیاز برای ساخت بندر را بر مبنایی مداوم تسهیل خواهد نمود.
6ـ طرفین کارهایی این چنین، از جمله طراحیها و نقل و انتقالات، را از طریق یک مکانیزم مشترک هماهنگ خواهند کرد.
ز ـ مسایل الخلیل:
1ـ جاده شهدا در الخلیل در دو فاز برای نقل و انتقالات خودروهای فلسطینی گشوده خواهد شد. نخستین فاز به مرحله اجرا درآمده و فاز دوم حداکثر تا تاریخ 30 اکتبر 1999 اجرا خواهد شد.
2ـ بازار عمده فروشی (Hasbahe) مطابق ترتیباتی که طرفین روی آن توافق خواهند کرد، حداکثر تا تاریخ اول نوامبر 1999 افتتاح خواهد شد.
3ـ به منظور مرور و بازنگری اوضاع و احوالدر مقبره پدران مقدس (حرم ابراهیمی)، یک کمیته ارتباطات مشترک در سطح عالی حداکثر تا تاریخ سیزدهم سپتامبر 1999 تشکیل جلسه خواهد داد.
(ماده هفتم ضمیمه یک موافقتنامه موقت و مطابق خلاصه مذاکرات مورخ پانزدهم ژانویه 1998 ایالات متحده).
ح ـ امنیت:
1ـ طرفین، در انطباق با موافقتنامه های قبلی، تضمین می کنند که در جهت برخورد قبلی، تضمین می کنند که در جهت برخورد فوری، کارآ و مؤثر با هر گونه حادثه ای که متضمن یک تهدید یا عمل تروریستی، خشونت بار، یا تحریک آمیز باشد، خواه فلسطینیان مرتکب آن شده باشند یا اسرائیلیها، اقدام خواهند کرد. به این منظور، طرفین در زمینه مبادله اطلاعات به همکاری خواهند پرداخت و سیاستها و فعالیتها را هماهنگ خواهند نمود. هر یک از طرفین وقوع (آنی) یا پیش بینی شده اعمال تروریستی را به فوریت و به طور مؤثر پاسخ خواهد داد.
2ـ پیرو موافقتنامه های قبلی، طرف فلسطینی به انجام مسئولیتهایش در زمینه امنیت، همکاری امنیتی، الزامات جاری و دیگر مسایل ناشی از موافقتنامه های قبلی، به خصوص الزامات ذیل که از یادداشت وای ریور نشأت می گیرند، متعهد می شود:
1) ادامه دادن برنامه جمع آوری سلاحهای غیر قانونی، که گزارشها را نیز شامل شود.
2) دستگیری افراد مشکوک، که گزارشها را نیز شامل شود.
3) ارائه فهرست اسامی افراد پلیس فلسطینی به طرف اسرائیلی، حداکثر تا تاریخ سیزدهم سپتامبر 1999.
4) شروع بازنگری فهرست مزبور توسط کمیته نظارت و سازماندهی، حداکثر تا تاریخ پانزدهم اکتبر 1999.
ط ـ طرفین از جامعه بین المللی اهداکننده کمک تقاضا می کنند که تعهد و حمایت مالی خود را از توسعه اقتصادی فلسطینی و فرآیند صلح اسرائیل ـ فلسطین تقویت نمایند.
ی ـ با وقوف به ضرورت خلق محیطی مثبت برای مذاکرات، هیچ یک از طرفین اقدامی را شروع یا اتخاذ نخواهد نمود که وضعیت کرانه باختری و نوار غزه در انطباق با موافقتنامه موقت را تغییر دهد.
ک ـ اجرای تعهدات تاریخ دار که با روزهای تعطیل یا شنبه مصادف شوند، در نخستین روز کاری متعاقب آن صورت خواهد پذیرفت.
این یادداشت یک هفته پس از تاریخ امضاء قدرت اجرایی خواهد یافت.
از طرف دولت اسرائیل: ایهود باراک نخست وزیر.
از طرف سازمان آزادیبخش فلسطین:
یاسر عرفات رئیس نهاد خودگردان.
شهود
از طرف جمهوری عربی مصر: حسنی مبارک رئیس جمهور
از طرف ایالت متحده آمریکا: مادلین آلبرایت وزیر امور خارجه
از طرف پادشاه اردن هاشمی: ملک عبداللّه
مأخذ:
- نشریه آینه، اعراب، سال اول، شماره 9.
