سموئیل

سموئیل (شموئیل) (Samuell) یا شموئیل و یا صموئیل (هر دو samuil ) و شمشون، نامی عبری است به معنای "اسم خداوند" کسی که نامش ایل، یعنی خداست. سموئیل اسم پیامبری عبرانی از آخرین داوران در قرن یازدهم قبل از میلاد است. وی اولین پیامبر عبرانی است که در کنار پادشاهان قرار می گیرد. وی در 1050 ق.م آخرین داور اسرائیل و نخستین پیغمبری بود که بعد از موسی آمد. رهبری قوم خود را در قیام بر ضد ستمگران فلسطینی به عهده گرفت. نام سموئیل با اندیشه پادشاهی در میان قوم یسرائیل پیوند خورده است؛ زیرا تا آن زمان تنها داوران و رهبرانی بر قبایل عبرانی فرمانروایی داشتند که در هنگام نیاز و ضرورت بر صحنه می آمدند.

به نظر ماکس وبر این نبوت، نوعی از انواع رهبری قهرمانان کاریزماتیک بود. به همین دلیل بزرگان عبرانی به سوی رهبر دینی خود سموئیل رفتند و از او خواستند تا پادشاهی برای آنان تعیین کند که "همانند سایر ملتها بر ایشان حکمرانی کند". سموئیل آنان را از فکر پادشاهی برحذر داشت؛ زیرا از نظر وی پادشاهی نوعی شکستن عهد و پیمانی بود که بین خداوند و قوم برگزیده برقرار شده بود؛ همان عهد و پیمانی که در آن آمده است که قوم یسرائیل را پادشاهی جز خداوند نیست. اما در نهایت، هنگام پیری شائول را به عنوان پادشاه اسرائیل انتخاب کرد. پس از به تاج و تخت رسیدن، روابط آن دو تیره شده تا اینکه به طور کامل از هم گسست و سموئیل، داودرا به جای او به پادشاهی برگزید.

کتاب سموئیل نام دو کتاب از عهد قدیم است که مشتمل بر تاریخ یهود و به ویژه کارهای سموئیل و شاؤل و داود می باشد.

دو سفر سموئیل، آن عناصری را که به پیدایش پادشاهی و ریشه های مقدس آن انجامید، بیان می کند و بدین امر تأکید دارد که شاه نیز مانند ملت باید پایبند به عهد و پیمان و ملزم به اراده خداوند باشد. حوادث سفر نخستین درباره خود سموئیل و شائول است و موضوع سفر دوم مربوط به داود پادشاه مربوط می شود.

مآخذ:

1. مصاحب، غلامحسین: دایره المعارف فارسی، جلد اول، فرانکلین، تهران، فروردین 1345.
2. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد پنجم، چاپ اول، پاییز 1382.