قدس، شهرک های یهودی نشین
اقدامات صهیونیست ها برای یهودی سازی قدس (بیت المقدس) از 28 ژوئن 1967 شروع شد. در این زمان حاکمان حزب کارگر در کابینه رژیم صهیونیستی به استناد قانون "نظام نامه های دولت و قضاوت" با صدور فرمانی، منطقه ای به وسعت هفتاد هزار هکتار؛ شامل قدس قدیم و اطراف آن را از صورباهر در جنوب تا فرودگاه قندیلیه در شمال تصرف نمودند.
هدف صهیونیستها از پروژه اسکان در شهر قدس به شرح زیر است:
1ـ از بین بردن ماهیت عربی شهر قدس از نظر جغرافیایی.
2ـ تغییر زیربنای جغرافیای بشری این شهر با بیرون راندن اعراب و اسکان تعداد بیشتری از یهودیان.
3ـ از بین بردن مفاهیم اسلامی و عربی در شهر قدس. چون اسکان یهودیان به عنوان یک اصل اساسی در فلسفه استراتژیکی صهیونیستها به حساب می آید با در نظر گرفتن وجود اسلحه و تجهیزات نظامی در شهرکها که جزئی از شبکه دفاعی اقلیمی می باشد این امر باعث می گردد یک نیروی فعال و حساس در چارچوب این کشمکش به وجود آورد به طوری که ساکنان شهرکهای مهاجرنشین هم اکنون در کنار نیروهای اشغالگر اسرائیلی و مراکز آن با روشهای مختلف نقش سرکوبگرانه به عهده دارند و از تأیید و حمایت رژیم صهیونیستی برخوردارند. کهبهترین نمونه آن را می توان، کشتار نمازگزاران مسجد حرم حضرت ابراهیم (ع) در هنگام نماز صبح، در روز جمعه مورخه 6/12/72 توسط تعدادی از مهاجرنشین های مسلح صهیونیست با حمایت ارتش اسرائیل نام برد.
روند یهودی سازی بیت المقدس در تمام طول سال های پس از اشغال شهر توسط صهیونیست ها استمرار یافته است. یکی از اساسی ترین سیاست های این رژیم طرح شهرک سازی در این منطقه بود. این طرح توسط یهودا تمیر، معاون مدیر کل وزارت مسکن، یک سال پس از اشغال تهیه شد. این طرح پنج ساله که با فشار لوی اشکول، نخست وزیر وقت، به مدت سه سال انجام شد الگویی مناسب برای طرح های شهرک سازی و یهودی سازی بیت المقدس به شمار می رود. بر مبنای این طرح، پیوند دادن نقاط یهودی نشین و جدا ساختن اعراب از یهودیان و هم چنین ایجاد کمربندی از شهرک ها پیرامون بیت المقدس می شد.
در زمان حاکمیت حزب کارگر شهرک های؛ راموت، نفی، یعقوف، رامات اسکول، سهنودیای توسعه یافته، گفعات همفاتیر، تله فرانسوی و قصر المندوب در بیت المقدس احداث شد.
در دوران حاکمیت لیکود نیز طرح توسعه بیت المقدس 2010 توسط متیاهو دروبلس در 1948 داده شد. در این طرح هدف دو برابر کردن شمار یهودیان ساکن بیت المقدس بزرگ از 330 هزار به 750 ـ 700 هزار نفر طی 25 سال از طریق شهرک سازی در منطقه ممتد از بیت ایل در شمال تا گوش عتسیون در جنوب و از مفشیرت تسیون در غرب تا شهرک متسبیه یریحو (نزدیک اریحا) در شرق، پیش بینی شده بود. طبق این طرح احداث پانزده شهرک جدید در منطقه طی دو سال در دستور کار قرار گرفته بود. با هجوم مهاجرین روسی تبار پس از فروپاشی اتحاد شوروی سابق و افزایش مهاجرین، طرح هایشهرک سازی در بیت المقدس تحت عنوان طرح پنج ساله، برای تثبیت موقعیت شهر به عنوان پایتخت اسرائیل، طرح دروازه های بیت المقدس برای ساخت 26 شهرک جدید ارائه شد. در این رابطه دولت مقدمات ساخت سالانه 5 هزار واحد مسکونی در این شهر را صادر کرد.
در سال 1993 تعداد یهودیان اسکان داده شده در شرق بیت المقدس به 160 هزار نفر در برابر 155 هزار فلسطینی ساکن رسید. شهرک های یهودی نشین بیت المقدس در دو حلقه داخلی و خارجی شهر ساخته شده است. در سال 1994 طرح هایی برای ساخت خانه برای 130 هزار یهودی و 13 هزار غیریهودی و بیش از 30 هزار واحد مسکونی در شهرک های یهودی نشین و تقریباً 1500 واحد مسکونی در محله های مسکونی غیریهودیان داده شد.
در رابطه با شهرک های صهیونیست نشین در شرق بیت المقدس نیز آمار شهرک ها در منابع مختلف با قدری تفاوت آمده است، در حالی که سایت یاهو تعداد آنها را 21 شهرک گزارش نموده است، بنیاد مطالعات صلح خاورمیانه، تعداد این شهرک ها را 16 مورد ذکر کرده و در نقشه منتشر شده توسط ایالات متحده این تعداد به 19 مورد می رسد.
در هر صورت مهم ترین شهرک های یهودی نشین در بیت المقدس عبارت اند از:
راموت آلون، ریخنش شعفاط، جفعان زئیف، النبجا صموئیل، هارآدار، النبی یعقوب، سبغات رئیف، سبغات اومر، البرابه الشرقیه، علمون، معالیه ادومیم، راس العامود، تلبیوت الشرقیه، رامات راحیل، جفعات هاآربع، هارحومه، جیلو، جانی بیطار، جفعات هامتوس.
بدین ترتیب طبق آماری که گزارش ویژه بنیاد صلح خاورمیانه ارائه داده است، تعداد جمعیت یهودیان شرق بیت المقدس در سال 2000 بالغ بر 170400نفر شده است.
مآخذ:
- جعفری، ولید (تهیه و تحقیق): المستعمرات الاستیطانیة فی الارضی المحنله 1991ـ1980، مؤسسه الدراسات الفلسطینیة، بیروت 1992.
- مجله الدراسات الفلسطینیة، "نشاطات اسرائیل الاستیطانیة خلال سنة 1991، شماره 9، زمستان 1992.