توسعه اقتصادی عربی ـ یهودی در اسرائیل، مرکز

مرکز توسعه اقتصادی عربی ـ یهودی در اسرائیل از نوع سازمانهای غیردولتی "چتری" (Umbrella Organization)است که همکاری گسترده ای را با آژانسهای تخصصی سازمان ملل متحد، به ویژه یونسکو (UNESCO) دارد. در این راستا، وسیع بودن حوزه صلاحیت این آژانس (یونسکو) در مقایسه با سایر آژانسهای ملل متحد را شاید بتوان مهمترین دلیل گستردگی روابط مرکز مذکور با یونسکو دانست.

الف ـ تاریخچه:

مرکز توسعه اقتصادی عربی ـ یهودی به عنوان یک تشکل مستقل و غیردولتی در سال 1988 به وسیله گروهی از متخصصان و کارشناسان اقتصادی عرب و یهودی با هدف پیشبرد روند توسعه اقتصادی در جامعه اسرائیل بنیان نهاده شد.

این مرکز، افزایش سطح همکاری و مشارکت میان بخشهای عربی و یهودی در فعالیتهای اقتصادی جامعه اسرائیل را لازمه تحقق شکوفایی اقتصادی در این جامعه می داند.

فعالیت مرکز یادشده عمدتا بررسی مسائل ومشکلات اقتصادی جامعه اسرائیل به ویژه سیاستهای اقتصادی این رژیم در سطوح ملی و بین المللی است.

مسائل و موضوعاتی نظیر توسعه و گسترش همکاریهای متقابل اقتصادی میان اسرائیل و کشورهای منطقه خاورمیانه، همکاریهای اجتماعی و مدنی با کشورهای همسایه، توسعه اقتصادی بخشهای عرب نشین، روابط تجار و بازرگانان عرب و یهودی، مشارکت زنان عرب و یهودی در فعالیتهای اقتصادی جامعه، سیاستهای اقتصادی دولت به ویژه در ارتباط با اقلیت عرب سرزمینهای اشغالی 1948 و وضعیت توریسم از دیگر موضوعاتی اند که مرکز به مطالعه و تحقیق در مورد آنها می پردازد.

مرکز با گردهم آوردن جمعی از برجسته ترین متخصصان و کارشناسان مسائل اقتصادی و همچنین اساتید دانشگاهها، مسائل اساتید دانشگاهها، مسائل و موضوعات فوق الذکر را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد.

مرکز توسعه اقتصادی عربی ـ یهودی به منظور اجرای طرحها و پروژه های اقتصادی خود در بخشهای مختلف جامعه اسرائیل با بسیاری از مراکز و مؤسسات تحقیقات اقتصادی دنیا (در آمریکا و اروپا) و همچنین برخی از نهادها و سازمانهای بین المللی از جمله یونسکو در ارتباط بوده و همکاری نزدیکی را با آنها برقرار کرده است.

ب ـ اهداف و برنامه ها:

طبق نظر گردانندگان مرکز توسعه اقتصادی عربی ـ یهودی هدف این تشکل اقتصادی غیردولتی، ایجاد یک جامعه دموکراتیک و پلورالیستی (کثرت گرا) در اسرائیل است که در آن عدالتاقتصادی میان تمامی شهروندان این جامعه ـ اعم از عرب و یهودی ـ حاکم باشد.

دیگر اهدافی که برای فعالیت مرکز ترسیم شده است، عبارتند از:

1 ـ رفع شکاف اقتصادی میان بخشهای یهودی و عرب در جامعه اسرائیل.

2 ـ اجرای برنامه های متنوع آموزشی برای تجار و بازرگانان عرب و یهودی به منظور تشویق آنان به سرمایه گذاریهای مشترک اقتصادی.

3 ـ ترغیب و تشویق زنان ـ به ویژه زنان عرب 48 ـ برای حضور مؤثر در جامعه به منظور کسب استقلال اقتصادی.

4 ـ تلاش در راستای جلب توجه مقامات ملی و محلی (اسرائیل) به اختلاف سطح استانداردهای زندگی یهودیان و اعراب در جامعه اسرائیل.

5 ـ مقابله با طرحها و سیاستهای تبعیض آمیز اقتصادی دولت علیه اقلیت عرب در جامعه اسرائیل.

6 ـ تشویق شهروندان عرب 48 به حضور و مشارکت فعالانه در فعالیتهای اقتصادی جامعه و فرایند تصمیم گیریها به منظور دستیابی به حقوق برابر اقتصادی با شهروندان یهودی.

مرکز توسعه اقتصادی عربی ـ یهودی در راستای به ثمر رساندن اهداف خویش فعالیتهای متنوع و گسترده ای را تدارک دیده است. این فعالیتها در چهار حوزه ذیل متمرکزند که عبارتند از:.

1 ـ واحد توسعه همکاریهای تجاری:

در این واحد، مرکز زمینه های لازم را برای افزایش سرمایه گذاریهای مشترک میان یهودیان و اعراب در جامعه اسرائیل فراهم می کند. از مهمترینفعالیتهای مرکز در این حوزه موارد ذیل می باشد:

1) برگزاری نشستهای کاری میان تجار و بازرگانان عرب و یهودی.

2) ایجاد صندوق حمایت از تجار عرب.

3) ارائه مشاوره تجاری و اقتصادی به سرمایه گذاران یهودی به منظور افزایش سرمایه گذاریهای آنان در مناطق عرب نشین.

4) تأسیس کلوپ تجاری اعراب (ABC) (The Arab Business Club) به منظور گسترش مناسبات تجاری اعراب داخل اسرائیل با نهادهای تخصصی و اقتصادی دولت. نهاد مذکور شعبه ای نیز در اردن دایر کرده است.

5) حمایت از سرمایه گذاران فعال عرب و یهودی در بخشهای مختلف دامی و کشاورزی به منظور افزایش سرمایه گذاریهای بخشهای دولتی و خصوصی در این زمینه.

2 ـ واحد توانمندسازی زنان:

مرکز در این بخش با اجرای برنامه های متنوع آموزشی برای زنان ـ به ویژه زنان عرب سرزمینهای اشغالی 1948ـ درصد بالا بردن سطح قابلیتها و توانمندیهای آنان به منظور بهبود و ارتقاء موقعیت اقتصادی زنان در جامعه (اسرائیل) و ایجاد فرصتهای شغلی برابر برای آنها در این جامعه است.

ایجاد صندوقی برای حمایت مالی از بازرگانان زن عرب و یهودی، برگزاری سمینارهایی با موضوعات مختلف اقتصادی و آموزش زنان جوان عرب سرزمینهای 48 برای حضور و مشارکت فعالانه در حوزه های مختلف تجاری و اقتصادی و بررسی موضوعات مذکور در کنفرانس سالانه زنان تاجر، ازمهمترین فعالیتهای مرکز در این واحد است.

3 ـ واحد برنامه ریزی و سیاستگذاری عمومی:

هدف مرکز در این واحد طراحی و سیاستگذاری عمومی به منظور توسعه بخشهای عرب نشین اسرائیل و از بین بردن شکافهای اقتصادی موجود میان بخشهای یهودی و عرب در داخل اسرائیل و همچنین مبارزه با سیاستهای تبعیض آمیز اقتصادی دولت علیه اقلیت عرب در اسرائیل است. در راستای تحقق اهداف مذکور، مرکز برنامه هایی را به شرح ذیل اجرا می کند.

1) برپایی کنفرانس سالانه شهرداران عرب و یهودی با حضور رهبران و رؤسای شهرداریها و شوراهای محلی عرب.

2) برگزاری سلسله کنفرانسها و میزگردهایی با موضوعاتی نظیر بررسی سیاستهای شهری دولت و ارائه طرحها و راه حلهایی برای بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی شهروندان عرب و یهودی در جامعه اسرائیل.

3) ارائه راهکار و طرحهای استراتژیک به تصمیم گیرندگان دولتی برای توسعه اقتصادی مناطق عرب نشین در اسرائیل به ویژه مناطق بدوی نشین نقب.

4) اجرای پروژه های عمرانی در منطقه عرب نشین نقب (در جنوب اسرائیل) با همکاری شورای منطقه ای روستاهای به رسمیت شناخته نشده نقب RCUV (Regional council for Unrecognized Villages) .

5) ارائه طرحهایی در جهت توسعه صنعتتوریسم در اسرائیل.

در همین چارچوب، مرکز در سال 2005 تعداد 20 نماینده از سوی شهرداریها و شوراهای محلی عرب را برای مطالعه و آموزش در زمینه صنعت توریسم و جهانگردی به کشورهای اروپا فرستاد.

4 ـ واحد آموزشهای مدیریتی:

مرکز، این واحد را با هدف ایجاد کادری از مدیران عرب برای به دست گرفتن پستهای اجرایی در بخشهای مختلف اقتصادی اسرائیل راه اندازی کرده است. برنامه های آموزشی این واحد شامل آموزش مدیریت مالی و بازرگانی، بازاریابی، حسابداری و... است.

ج ـ کادر مدیریتی و اجرایی:

مرکز به منظور اجرای برنامه ها و طرحهای اقتصادی خویش از طریق کادر مدیریتی و اجرایی عمل می کند.

1 ـ هیأت مدیره:

اعضای این هیأت که بیش از 20 عضو دارد را گروهی از رؤسای شرکتهای بزرگ تجاری اسرائیل از جمله ایتان بیدرمن (Eytan Biderman) رئیس شرکت تجاری ماتریکس (Matrix) ، دیوید شلی (David Schley) مدیرکل شرکت صنعتی مشترک آمریکایی ـ اسرائیلی میلز (Mills Ltd) ، گالیا آلبین (Galia Albin)رئیس شرکت تجاری المدیا (Almedia) ، دانیل فارمن (Daniel Farman) مدیر کمپانی تجاری عربا (Arba) و هانوخ مارمری (Hanoch Marmeri)تشکیل می دهند.

ریاست هیأت مدیره مرکز را نیز مارمری برعهده دارد.

2 ـ رؤسای مرکز:

مرکز با مدیریت مشترک هانوخ مارمری (یهودی) و حلمی ختانی (Helmi Kittani)(عرب) اداره می شود.

3 ـ شورای مشورتی:

این شورا وظیفه ارائه خدمات مشورتی در زمینه مسائل اقتصادی به تصمیم گیرندگان و همچنین نهادهای دولتی اسرائیل را برعهده دارد. دارای 15 عضو متشکل از اندیشمندان، کارشناسان مسائل اقتصادی، مدیران و رؤسای شرکتهای تجاری اسرائیل است.

آویشای براورمن (Avishai Braverman) رئیس سابق دانشگاه بن گوریون (در نقب)، عاموس گاور (Amos Gaver) ، رئیس دانشگاه بارایلان، جاناتان کولبر (Janothan Kolber)مدیر عامل صنایع کر (Koor) ، عبدالقادر ابواسبع (Abdel Kader Abu Asba) معاون سابق مدیرعامل بانک عرب ـ اسرائیل، رمزی حلبی (Ramzi Halabi) شهردار سابق ناصره از جمله اعضای شورای مشورتی محسوب می شوند.

4 ـ هیأت نظارتی:

اعضای این هیأت بر روند اجرای برنامه ها و فعالیتهای مرکز نظارت دارند و همان گونه که ذکر شد، این هیأت با مدیریت مشترک یک عرب و یک یهودی اداره می شود.

د ـ پایگاه اطلاع رسانی (بانک اطلاعات):

بانک اطلاعات مرکز توسعه اقتصادی عربی ـ یهودی یک منبع منحصر به فرد در ارائه اطلاعات الکترونیکی به صورت اخبار، گزارش، مقاله و نشریه به زبانهای انگلیسی، عربی و عبری در مورد وضعیت اقتصادی و اجتماعی شهروندان عرب و یهودی در داخل اسرائیل است.

به دلیل مشکلات و نیازهای مالی این گونه سازمانها و همچنین ایجاد برخی موانع قانونی در مسیر فعالیت آنها از سوی رژیم صهیونیستی، فعالیت این سازمانها (در ارائه خدمات مختلف اقتصادی و اجتماعی به شهروندان یهودی و عرب داخل اسرائیل) محدود شده است. در این راستا، مرکز توسعه اقتصادی عربی ـ یهودی در اسرائیل نیز علی رغم تمامی اقداماتی که در جهت بهبود وضعیت اقتصادی جامعه اسرائیل و همچنین توسعه اقتصادی مناطق عرب نشین (در داخل اراضی اشغالی 1948) به ویژه منطقه بدوی نشین نقب، انجام داده است، از این قاعده مستثنی نیست.

مآخذ

1. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی ـ علمی ندا، 26/12/1384، شماره 288.
2. www.Cjaed.org.il/Index.asp?category ID=98.
3. www.Cipe.org/program/global/partners/di sppartner.php.
4. www.cjaed.org.il/coalition/cooperation.html.
5. www.Cjaed.org.il/Index.asp?cate gory ID=90.