آراد، یوزی

یوزی آراد (Uzi Arad) یکی از استراتژیستهای سرشناس اسرائیل است که در هرم قدرت این رژیم عهده دار پستهای مهمی بوده است. آراد دارای نظریات و تئوریهای فراوانی درباره مسائل متعدد و از جمله خاورمیانه است. آراد از جمله افرادی است که مخالف فعالیتهای هسته ای ایران بوده و بارها در سخنرانیها و گفته های خود، کشورهای دیگر را به برخورد شدید با برنامه هسته ای ایران تحریک کرده است.

الف ـ سوابق:

یوری آراد در فلسطین اشغالی متولد شده است و دارای مدرک دکترای سیاسی از دانشگاه عبری قدس است. وی در تکمیل تحصیلاتش موفق به دریافت درجه فوق دکترای سیاسی از دانشگاههاروارد شد. وی عضو هیأت علمی دانشگاه تل آویو است و به زبانهای عبری و انگلیسی تسلط دارد.

سابقه آراد در زمینه خدمت نظامی به زمان حضور وی در ارتش به عنوان افسر نیروی هوایی ازسال 1966 تا 1969 بازمی گردد.

آراد در فاصله سالهای 1975 تا 1999 رئیس شعبه بازجویی موساد بود و بعد از آن، به عنوان مشاور سیاسی بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسبق اسرائیل منصوب شد. وی رئیس مؤسسه سیاست و استراتژی در مرکز هرتزلیا است.

ب ـ دیدگاهها و مواضع:

1 ـ طرح تخلیه غزه:

یوزی آراد در زمره مخالفان طرح تخلیه نوارغزه به شمار می آید. آراد معتقد است که عقب نشینی از غزه اشتهای فلسطینیان را تحریک کرده است. وی می گوید: فلسطینیان عقب نشینی اسرائیل از غزه را یک "پیشرفت کوچک" تلقی کرده و خواهان عقب نشینی کامل از تمام مناطق مورد درگیری (مناطق اشغالی) شده اند.

به اعتقاد وی، این عقب نشینی و اقدامات یکجانبه اسرائیل بدون این که چیزی در قبال آن نصیب کشور کند به تدریج موضع اسرائیل مبنی بر این که هیچ حرکتی را بدون امتیاز انجام نخواهد داد را تضعیف کرده است.

آراد معتقد است که اسرائیل با عقب نشینی از غزه موجب تقویت گروههای تروریستی (جهادی) نظیر حماس شده است.

2 ـ نقشه راه:

آراد از طرفداران "نقشه راه" است. وی می گوید: زمانی که نقشه راه را کنار گذاشتیم و اعلام کردیم که برای اجرای عقب نشینی یک طرفه و بی قید و شرط شهرکها آماده ایم، فشار را از دوش فلسطینیان برداشته و بر خود تحمیل کردیم.

طبق اظهارات آراد، نقشه راه که بر طرح عقب نشینی مقدم است، مسئولیت مقابله با تروریسم را بر دوش تشکیلات خودگردان گذاشته و فشار کمتری به اسرائیل وارد می آورد.

3 ـ دیوارحائل:

آراد معتقد است که دیوارحائل در کوتاه مدت در جلوگیری از وارد شدن خسارات جانی و مالی به اسرائیل می تواند مفید باشد، ولی در بلندمدت موجب تحریک ساکنان فلسطینی مناطق اشغالی شده که این موضوع موجب بروز تهدیدات امنیتی می شود. آراد علت اصلی وجود این دیوار را مبارزه با تروریسم و ممانعت از وارد شدن خسارات بیشتر به شهروندان اسرائیل می داند.

4 ـ عملیات استشهادی:

آراد وجود گروههای جهادی و اعضای آنها را خطری بزرگ برای اسرائیل می داند. وی با محکوم کردن عملیات شهادت طلبانه این گروهها در مناطق اشغالی، گروههای جهادی را گروههایی بدون تفکر معرفی می کند که فقط به ایجاد ناامنی و قتل و کشتار دامن می زنند. آراد عملیات استشهادی گروههای مذکور را به پروازهای انتحاری خلبانان ارتش ژاپن معروف به کامی کازه (Kamikaze) در جنگ جهانی دوم تشبیه و ادعا می کند که این حرکات ناشی از درماندگی و عاجز شدن در مقابله با دشمن است. به اعتقاد آراد زمانی که دیگر هیچ راهی برای مقابله باقدرت برتر طرف مقابل در جنگ وجود ندارد، اینگونه اقدامات تبدیل به آخرین دستاویز برای ضربه زدن به طرف درگیر می شوند. از این رو آراد عملیات استشهادی را نشانه استیصال گروههای فلسطینی و موفقیت سیاستهای امنیتی اسرائیل می داند.

5 ـ مذاکرات سازش:

از نظر آراد، مذاکرات سازش در حال حاضر در مرحله بسیار حساسی قرار گرفته و اسرائیل در حال بررسیهای گسترده و اجمالی برای بهبود بخشیدن به روند این مذاکرات است به شرط آن که طرف فلسطینی هم همکاری لازم را به عمل آورده و فضا را برای پیشبرد مذاکرات آرام سازد. آراد در این راستا از فلسطینیان می خواهد که دست از حمایت گروههای جهادی بردارند. بنابر ادعای آراد، هدف اسرائیل دست یافتن به یک شیوه مسالمت آمیز در خاتمه بخشیدن به تنشهای موجود است.

6 ـ ایران:

یوزی آراد، ایران و تلاش این کشور برای دستیابی به فناوری هسته ای ـ البته به نظر وی تسلیحات اتمی ـ را خطر بسیار بزرگی برای اسرائیل می داند و با ناکافی دانستن واکنشهای بین المللی در مواجهه با این موضوع بسیار مهم می گوید: نمی دانم چرا دولت اسرائیل بخش اعظم تلاش خود را صرف طرح جداسازی می کند. حال آن که ایرانیها در تلاشند تا به سلاح هسته ای دست پیدا کنند. وی می افزاید: این اظهارات به خاطر اسرائیلی بودن من نیست، بلکه هر شخصی که در زمینه تحولات راهبردی جهان و منطقه تحولات راهبردی جهان و منطقه (خاورمیانه) به مطالعه بپردازد به این نتایج دست پیدا خواهد کرد.

وی با اشاره به این موضوع که دستیابی ایران به سلاح هسته ای یک چالش راهبردی برای اسرائیل به شمار خواهد آمد مدعی شد که تحقق این امر موجب تقویت مقاومت فلسطینیان و اعراب در برابر اسرائیل و کاهش فرصت دستیابی به صلح در مناقشات خاورمیانه می شود.

بنابر ادعای یوزی آراد، آثار و پیامدهای دستیابی ایران به سلاح هسته ای، ابعاد گسترده تری نسبت به آثار و پیامدهای آن بر مناقشه میان اسرائیل و اعراب به خود گرفته است و ایران در آینده به دولتی تبدیل می شود که اوپک (opec) را تحت سلطه خود درمی آورد و مواضع سرسختانه ای را در قبال بهای نفت در پیش می گیرد. بالا بردن قیمت نفت به منزله ضربه زدن به اقتصاد غرب بوده و این همان کابوسی است که بزرگترین مصرف کنندگان نفت را پریشان ساخته است.

علاوه برآن، چنانچه ایران به سلاح هسته ای دست پیدا کند، در آن صورت قدرت و امنیت داخلی آن تقویت شده به نحوی که درصدد برمی آید تا کشورهای حوزه خلیج فارس (به نظر آراد خلیج عربی) را تحت تأثیر قرار دهد.

آراد ایران را به پنهانکاری و عدم همکاری با بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای متهم کرده و اضافه می کند: در حال حاضر برای و ما و بسیاری از کشورهای دیگر واضح است که ایران سعی در پنهان کردن و سرپوش گذاشتن بر فعالیتهای اتمی خود دارد و اگر ایران به غنی سازی ادامه دهد، این یک موفقیت بزرگ برای همه کشورهای حامی تروریسم خواهدبود.

آراد همچنین تولید موشک شهاب 3 و برد بیش از 2 هزار کیلومتری آن را خطری مهم برای اسرائیلمی داند. علاوه بر این، آراد ایران را به ایجاد آشوب و رهبری فعالیتهای تروریستی در عراق به منظور جلوگیری از رسیدن این کشور به دموکراسی متهم می کند.

به عقیده آراد، آمریکا و جوامع بین المللی (طرفهای اروپایی) باید به اعمال فشار بیشتر بر ایران و انجام تحریمهای سیاسی و اقتصادی بپردازند و حتی در صورت نیاز باید از نیروی نظامی استفاده کنند. آراد اضافه می کند سران ایران باید از این اندیشه بپرهیزند که مشکلات آمریکا در عراق باعث کاهش قدرت تهاجمی و توان مقابله نظامی آمریکا با ایران خواهد شد.

7 ـ سوریه:

آراد از سرگیری مذاکرات صلح با سوریه را مشروط به ایجاد تغییراتی در گرایشهای کنونی سوریه و برداشتن گامی مثبت در راستای تحقق صلح می داند. وی معتقد است دمشق باید دست از حمایت تروریسم در قالب کمک به حزب الله و گروههای مبارز فلسطینی برداشته و به ایجاد آرامش در منطقه کمک کند. آراد سوریه را در ایجاد تغییرات در سیاست داخلی و خارجی خود جدی نمی داند و همچنان فعالیتهای این کشور را موجب رشد تروریسم و ناآرامی در منطقه خاورمیانه می داند.

مآخذ:

1. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل، 23/1/1385، شماره 295.
2. www.Memr.org/bin/articles.cgi?page=Countries$$Area=Israel$$ID=Sp20001.
3. www.Nationalreview.com/commeut/befence/Security 2005.asp.
4. www.Cdn-friends-icej/isreport/mayo 2/Suicide.html.