گذرگاه فاطمه

در پی فراز ارتش اسرائیل و شبه نظامیان وابسته به آنها از جنوب لبنان در خردادماه 1379 منطقه مرزی موسوم به گذرگاه فاطمه که طی دوره اشغال، جنوب لبنان را به فلسطین اشغالی متصل می کرد، میعادگاهی برای تجمع روزانه لبنانیها گردیده و مردم لبنان و فلسطینیهای مقیم این کشور با تجمع در این منطقه همراه با سر دادن شعارهای ضد صهیونیستی به سوی سربازان مستقر در پایگاه مرزی منطقه مطله سنگ پرتاب کرده و نظامیان اسرائیلی مستقر در این پایگاه مرزی نیز در پاسخ به این اقدامات از داخل این پایگاه به سوی آنان تیراندازی می کنند. از این رو تاکنون تعداد کسانی که در طی دو ماه تیر و مرداد 1379 در این منطقه هدف گلوله های سربازان اسرائیلی قرار گرفته و زخمی شده اند به 22 نفر می رسد.

گفتنی است که پس از استقرار نیروهای پاسدار صلح سازمان ملل متحد در خط مرزی، هدف نظامیان اسرائیل این است که با تیراندازی بی وقفه خود سازمان ملل متحد را وادار نمایند برای پایان بخشیدن به وضعیت کنونی این گذرگاه اقدام جدی به عمل آورد. در همین راستا اسرائیل طی موضع گیری خود مدعی شده است که در گذرگاه فاطمه هنوز نیروهای سازمان ملل مستقر نشده اند و این امر به شهروندان لبنانی فرصت می دهد تا از آن سوی مرز به سنگ پرانی به سوی نیروهای اسرائیل بپردازند. اسرائیل تاکنون طی 200 شکایتی که در خصوص این گونه اقدامات لبنانیها در طول مرز، تسلیم سازمان مللنموده خواستار استقرار نیروهای این سازمان در گذرگاه فاطمه شده است.

در همین زمینه افرایم سنیه، معاون وزیر دفاع اسرائیل در تاریخ 17/5/1379 در بازدید از منطقه مطله ادعا کرد: "اسرائیل برای جلوگیری از هر نوع رویارویی در این منطقه سیاست خویشتنداری را اعمال می دارد و به اعمال تحریک آمیز لبنانیها پاسخ نمی دهد." وی همچنین به دولت لبنان هشدار داد: "در صورتی که لازم باشد اسرائیل راه تغییر اصول بازی را می داند.

گابی اشکنازی، فرمانده ارتش اسرائیل نیز ضمن اشاره به این نکته که پدیده پرتاب سنگ برای اسرائیل ناخوشایند می باشد اظهار داشت: در این مرحله وی تمایلی به بکارگیری خشونت ندارد. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که پس از استقرار ارتش لبنان در مناطق آزاد شده جنوب این کشور پرتاب سنگ از سوی شهروندان لبنانی در گذرگاه مرزی فاطمه پایان یافته و حضور حزب ا... نیز در این منطقه کاملاً منتفی گردد. وی در ادامه اضافه کرد حزب ا... در طول خط مرزی مراکز دیده بانی ایجاد کرده تا هر نوع تحرک احتمالی نیروهای اسرائیلی را زیر نظر داشته باشد.

از جانب دیگر که سخنگوی نظامی اسرائیل که ایهود باراک، نخست وزیر این کشور را در دیدار از خط مرزی لبنان همراهی می کرد ضمن متذکر شدن خطر حزب ا... در نقاط مرزی اظهار داشت: باراک از نظامیان مستقر در مرز لبنان خواسته است با خویشتنداری خود اجازه ندهند ثبات حاکم بر این منطقه تغییر یابد. در این حال با افزایش تنشهای حاصل از بحران مرزی یادشده نیروهای انتظامی لبنان نیز با استقرار در مناطق آزاد شده جهت جلوگیری از درگیری میان شهروندان لبنانی و سربازان اسرائیل به گشت زنی در این منطقه ادامه می دهند.

در همین حال سلیم الحصن، نخست وزیر لبناندر پاسخ به تجاوزات مرزی اسرائیل در خاک لبنان ضمن مردود شمردن مانورهای سیاسی اسرائیل و محکوم کردن موارد نقض و تجاوزات این کشور به مرز لبنان اظهار داشت لبنان این تجاوزات را با نیروهای سازمان ملل در دست بررسی دارد تا اقدام متناسب با آن را به عمل آورد. سید حسن نصرا... دبیرکل حزب ا... لبنان نیز طی سخنانی هدف اصلی اسرائیل و آمریکا را از این جنجال آفرینی، حفظ هیبت ارتش اسرائیل دانسته افزود آنچه در گذرگاه فاطمه می گذرد نشانگر آن است که حتی کودکان لبنانی نیز از سربازان اسرائیلی هراسی ندارند و این ارتش اسرائیل است که به طور کامل دچار ضعف شده است.

شیخ نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزب ا... ضمن اعلام آمادگی این جنبش جهت پاسخگویی به تجاوزات اسرائیل در خاک لبنان در زمان و مکانی مناسب اظهار داشت: اقدامی که شهروندان لبنانی (سنگ پرانی) در مرز انجام می دهند نماد مخالف آنان با اسرائیل بوده و حزب ا... نیز با دادن هر گونه تضمین به اسرائیل مخالفت می کند.

در هر حال با وخامت اوضاع در گذرگاه فاطمه و با فشاری که از سوی آمریکا و اسرائیل به سازمان ملل جهت جلوگیری از اقدامات شهروندان لبنان صورت گرفت سازمان ملل نیز ضمن ابراز نگرانی از تشدید تنشهای مرزی از لبنان خواست دامنه فعالیت نیروهای مشترک نظامی و انتظامی خود را بر برخی مناطق مرزی که مرکز تماس روستاهای لبنان با شهرک های یهودی نشین شمال اسرائیل است، گسترش دهد.

متقابلاً در پاسخ به این تقاضای سازمان ملل، فرماندهان نیروهای نظامی و انتظامی لبنان اعلام کردند که: "حفظ امنیت مرزها از وظایف نیروهای سازمان ملل است نه وظیفه ارتش لبنان" این فرماندهان در ادامه خاطرنشان ساختند استقرارشان در جنوب لبنان با هدف دفاع از تمامیت ارضی لبناندر برابر اقدامات تجاوزگرانه احتمالی اسرائیل است و به هیچ وجه نگهبان مرزی اسرائیل نخواهند بود. نهایتا با نزاعهایی که بین اسرائیل و لبنان در مورد بحران مذکور صورت پذیرفت دبیرکل سازمان ملل متحد حقوقدانان این سازمان را مأمور کرد تا بررسیهای لازم را در این مورد به عمل آورند.

حقوقدانان سازمان ملل نیز پس از بررسی خود اعلام نمودند که اگرچه پرتاب سنگ، خط آبی رنگ ترسیم شد، به وسیله این سازمان را نقص نخواهد کرد، اما اگر این اقدامات تلفات جانی به همراه داشته باشد نقض این خط به شمار می رود.

مأخذ:

1. بولتن رویداد و گزارش، مؤسسه تحقیقات و پژوهشهای سیاسی علمی ندا، شماره 66 .