رأس العین، نبرد

رأس العین در 37 مایلی شمال غربی شهر بیت المقدس قرار دارد آب آن زلال و گوارا بوده و بخشهای یهودی نشین در غرب شهر قدس از آب آن به عنوان آب آشامیدنی استفاده می نماید.

در تاریخ 8/3/1948 مبارزان در بخشهای رأس العین سیطره و سلطه پیدا کردند. ولی آب را بر روی شهر بیت المقدس قطع نکردند، زیرا در آن صورت پنبه کاران یهودی این شهر متحمل ضرر و زیان می شدند. ولی آنها تمامی کارمندان صهیونیستی را از مؤسسه آب و آبیاری بیرون کرده و کارمندان جدیدی از اعراب منطقه را جایگزین آنها کردند.

هنگامی که در اوایل آوریل سال 1948 دیریاسین و قسطل به دست صهیونیستها سقوط کرد مبارزان لوله هایی را که آب رأس العین را به بخشها و شهرکهای یهودی نشین واقع در غرب شهربیت المقدس می رسانند را منفجر کردند. در تاریخ 10 آوریل مبارزان از ارتش جهاد مقدس و داوطلبان بادیه اقدام به خرابی آن در باب الواد کردند. و به دنبال آن بخشهای یهودی نشین و دوائر حکومت و نیروهای ارتشی بریتانیا در شهر بیت المقدس ضررهای زیادی را متحمل شدند. و هیأتهای صهیونیستی آب را بر ساکنین یهودی نشین منطقه به وسیله مخازن و آبگیرهایی که به وسیله آبهای باران پر شده بود را بین آنها تقسیم و توزیع نمودند.

بعد از سقوط شهر یافا در تاریخ 17/5/1948، اعراب لوله های آب رأس العین در چهار محل از ترس از رسیدن یهودیان به این منطقه، خراب نموده و بر آبهای رأس العین مستولی گردیدند. قطع آبهای رأس العین بر محله های عربی شهر قدس تأثیر زیادی نداشت چون از آبهای چشمه قاره تغذیه می کردند.

تلاشهای صهیونیستها جهت استیلا بر رأس العین از هنگام تملک اعراب بر آن ادامه داشت. جنگ و درگیری شدیدی اطراف "چشمه" که شدیدترین آنها در روزهای آخر ماه اتفاق افتاد. و در روز 30 مه صهیونیستها بر محل نگهبانی رأس العین غلبه یافته و به تسلط خود بر این منطقه جامه عمل پوشاندند.

و از طلوع فجر روز 31/5/1948 مبارزان روستاهای دیرطریف و بیت نبالا و روستاهای مجاور از هر کوی و ناحیه ای به آنجا شتافته بود و به یاری فرمانده بخش میانی منطقه شیخ حسن سلامه پرداختند. و تجمع بزرگی از این افراد که در پیشاپیش آنها شیخ بود به وجود آمد و حملات خود را علیه مراکز تجمع دشمن صهیونیستی در رأس العین شروعکردند. به دنبال آن یک ترکش بمب به قسمت راست بدن شیخ حسن سلامه اصابت نمود که به بیمارستان منتقل گردید. و مقاومت و جنگ افراد او همچنین علیه دشمن صهیونیستی ادامه یافت و پیروزی را در بعد از ظهر روز 31 مه سال 1948 که ساعات زیادی از غلبه صهیونیستها براین منطقه نگذشته بود، به دست آوردند.

در مقابل تغییر وضعیت منطقه رأس العین و دفاع از آن در مقابل نیروها اعراب، صهیونیستها خساراتی زیادی را متحمل شده بودند، بنابراین نیروهای رزمی خود را سازماندهی کرده و یک حمله ناگهانی و شدیدی را علیه آن انجام دادند. که مبارزان با تمام نیرو قاطعانه پایداری کردند و علیه دشمن جنگیدند. و حمله صهیونیستها را دفع نموده و آنها را مجبور به عقب نشینی کردند.

در روز 1/6/1948 یک گروهان عراقی از گردان اول از تیپ اول به این منطقه رسید و صهیونیستها بدون هیچ گونه درگیری عقب نشینی کرده و رأس العین و بخشهای اطراف آن به دست عراقیها افتاد و آنها در آنجا دژهای محکمی را احداث نموده و در آن تمرکز یافتند.

رأس العین در اول ژوئن در دست نیروهای عراقی بود تا اینکه دو شهر لد و رمله سقوط کرد و به دنبال آن این نیرو از این مناطق عقب نشینی کردند.

مأخذ:

1. العارف، عارف: النکبة، ج 1 و ج 3، بیروت 1956.