واسکو، آرتور

آرتور واسکو (Arthur Waskow) اندیشمند دینی آمریکایی یهودی که در بالتیمور متولد شد و مدتی مشاور یکی از اعضای کنگره آمریکا بود. در دهه شصت به جنبش حقوق شهروندی و جنبش صلح مخالف با جنگ ویتنام ملحق شد. تجربیات عمیق دینی وی باعث شد تا اساس سکولاریسم را به خاطر گرایش سیاسی اش رد کند و یهودیت را عقیده و جهان بینی اش قرار دهد. از این رو، یکی از مهمترین بازگشت کنندگان (بعلی تشووا) به عقیده یهودی بهشمار می آید. اما به جای تنگ نظری و سقوط در ورطه حلول گرایی شرک آمیز، مدعی شد که یهودیت حاخامی به خودشناسی و مشارکت در ساختن جهانی دعوت می کند که مکان امن و صلح آمیزی نه تنها برای یهودیان که برای غیریهودیان نیز باشد.

به اعتقاد وی نسل کشی نازیستی و اسرائیلی، واقعیتهای نهایی و مطلق نیستند بلکه حوادث و وقایعی تاریخی در مسیر عقیده یهودیت اند و هم از این رو وی هیچ یک از آنها را به عنوان ارزش مطلق تلقی نمی کند و هیچ کدام را تنها مرجع نهایی برای اندیشه اش نمی داند و این یعنی رد الهیات مرگ خدا از سوی او. برای همین با این که یکی از بازگشت کنندگان به دین بود، دست از مواضع سیاسی خود که مخالف استثمار، تفرقه نژادی و جنگ بود برنداشت، بلکه بر آن وفادار ماند.

واسکو تلاش کر تا عناصری را در عقیده یهودیت پیدا کند که با مواضعش سازگاری داشته باشد. وی پیشنهاد داد که بار دیگر مراسم سال یوبیل (سالی که در آن بندگان آزاد شوند و زمینهای کشاورزی تقسیم گردد) برگزار شود؛ البته پس از امروزی کردن این مراسم، مانند این که به نیازمندان وامهای بدون بهره تعلق گیرد.

واسکو به عضویت بسیاری از گروههای یهودی که درباره اسرائیل، مواضع غیرصهیونیستی داشتند، درآمد. به اعتقاد وی اسرائیل مرکز یهود و یهودیت نبود. او با مفهوم تصفیه گروههای یهودی مخالفت کرد و خواستار التزام و پایبندی دولت صهیونیستی به ارزشهای اخلاقی دین یهود شد. واسکو را می توان یکی از مهم ترین داعیان الهیات آزادی خواه در یهودیت دانست. وی کتابهای زیادی که مهم ترین آنها و این است شراره های آتش الهی (1983) است. ویدر مجلات یهودی از جمله مجله تیکون نیز مقالاتی به چاپ می رساند.

مأخذ

1. المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهشهای تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد پنجم، چاپ اول، پاییز 1382.