صورباهر، نبرد

صورباهر روستای عربی است در جنوب شهر قدس، و یکی از محله های قدس محسوب می گردد. در سال 1948 نزدیک 2450 نفر جمعیت عرب داشت و مساحت زمینهای آن 9471 جریب بود که فقط 40 جریب آن متعلق به یهودیان بود. این روستا از سه جهت به وسیله آبادیهای صهیونیستی احاطه شده بود. از شمال "تل بیوت" از جنوب به "رامات راحیل" و از غرب به "میکور حاییم".

درگیریها همه روز بین عربها و یهودیان در شهر قدس تکرار می شد عربها با محله یهودی در داخل بخش قدیمی شهر و محله های یهودی خارج از دیوار شهر روبه رو می شدند. در روز 26/1/1948 مبارزان عرب موفق شدند محله یهودی در بخش قدیمی شهررا محاصره کرده و سه خانه آن را ویران کنند. همچنین شروع به تیراندازی به آن محله و نیروهای انگلیسی مسئول حراست این محله نمودند و عرصه را بر محله های یهودی خارج از شهر تنگ کردند تا اینکه توانستند مانع رسیدن مواد تدارکاتی به این محله ها شوند.

محاصره محله یهودی قسمت قدیمی شهر در روز 4/2/1948 به شدیدترین وجه خود رسید، و مواد تدارکاتی با حفاظت سربازان به این محله منتقل می شد و این مواد کافی نبوده و صهیونیستها در معرض هلاکت قرار گرفتند لذا حکومت قیمومیت انگلیس به صهیونیستها پیشنهاد کرد که این محله و محله تجاری در شماعه را خالی کنند اما نیروهای هاگاناه این پیشنهاد را قبول نکردند و صهیونیستها به عربها پیام دادند و از آنها خواستند که محاصره را شکسته و قدس قدیمی را شهری آزاد اعلام کنند. اما عربها شرط کردند که صهیونیستها خود را بدون قید و شرط تسلیم کنند.

در روز 17/2/1948 جنگ شدیدی در ورودی شهرک یهودی در قسمت قدیمی شهر شروع شد و یکی از اعراب شهید و یک تن هم مجروح گردید. عده ای از صهیونیستها و چهار سرباز انگلیسی به نفع صهیونیستها وارد عمل شدند و صهیونیستها توانستند منزل آل نمر را ویران کنند و شروع به تیراندازی در صحن حرم نموده و نمازگزاران به وحشت اندازند. صهیونیستها در این هنگام حمله ای را به روستای صور باهر از طرف مستعمره های سه گانه که این روستای عربی را احاطه نموده بود ترتیب دادند.

این امر برای عربها روشن شد که عملیات صهیونیستها در داخل بخش قدیمی شهر پوششی بوده برای هجوم به روستای صور باهر. لذا شروع بهپاسخ آتش شدید به قسمت قدیمی شهر کردند، درحالی که مبارزان روستای صور با هر به مقابله با نیروهای مهاجم صهیونیستی پرداختند و تعداد و تجهیزات و مهمات صهیونیستها بر نیروهای عرب برتری داشت. اما مدافعان روستا با پایداری خود مانع از تحقق اهداف صهیونیستها گشتند. در این نبرد صهیونیستها آسیاب "فیضی اخوان" را آتش زدند و نگهبان آن را کشتند و خانه های اطراف روستا ویران کردند.

بعد از این نبرد عربها به روستای صورباهر عنایت بیشتری مبذول داشتند، و در اطراف آن استحکامات ساختند و تعدادی از مردان مبارز ارتش جهاد مقدس را به این روستا فرستادند. پس از آن نیز در خلال ماه آوریل 1948 گروههایی از داوطلبان عرب مصری به مبارزین این روستا پیوستند.

مآخذ:

1. العارف، عارف: النکبة، ج 1، بیروت 1956.
2. تل، عبدالله: کارثة فلسطین، قاهره 1959.
3. قصری، محمدفائز: حرب فلسطین، دمشق 1962.