شهرهای ده گانه

علل فرهنگی، اقتصادی و سیاسی موجب آن شد که ده شهر سوری و یونانی در سال 63 ق.م اتحادیه موسوم به دیکابولیس را تأسیس نمایند و این اقدام در نتیجه سیاست پومپیوس و گسترش روزافزون فرهنگی هلنستی در مشرق زمین و تثبیت استقلال این شهرها صورت گرفت.

مبادله بازرگانی بین این شهرها رونق یافت و به منظور تسهیل تجارت ترانزیت چند قرارداد گمرکی به امضاء رسید.

این شهرها به منظور نشان دادن استقلال خود در چهارچوب ایالت سوریه که شامل تمامی سرزمین سوریه می باشد، ضمن حفظ شیوه اداری شهری به ضرب سکه های برنزی محلی اقدام نمودند.

اتحادیه ده شهر از مناطق زیر تشکیل می شود:

1 ـ سکیثوپولیس، یعنی بیسان که تنها در قسمت غربی اردن قرار دارد.

2 ـ بلا یعنی خرابه فِحْل یا طبقه فحل واقع در جنوب پل المجامع.

3 ـ جدارا یعنی ام قیس.

4 ـ هیپوس یعنی خرابه سوسیه یا قلعه حصن واقع در شرق طبریه.

5 ـ دیون یا ایدون یعنی تپه حصن واقع درجنوب اربد.

6 ـ اربیلا، نزدیک ام قیس.

7 ـ جرازا یعنی جرش.

8 ـ فیلادلفیا یعنی عمان.

9 ـ کناثا یعنی کانالهایی واقع در کوههای دروز سوریه.

10 ـ دمشق که نقش بسزایی در حیات سوریه مرکزی داشت.

بعدها چند شهر دیگر به این شهرها افزوده شد و تعدادشان به 18 شهر بالغ گردید از جمله: کاپیتولیاس یعنی بیت راس از نواحی اربد در شرق اردن واقع در جنوب شرق ام قیس که در سال 97ـ98 م به این پیمان ملحق شد. و جادورا یعنی سلط، درعا و بصری.

پیمان مزبور تا قرن دوم میلادی یعنی زمانی که تراجان تصمیم به انضمام برخی از شهرها به ایالت عربی گرفت، به قوت خود باقی بود. در حالی که برخی از آنها به ایالت دوم فلسطین در قوائم بیزانسی ملحق می شد.

بلینی شهرهای دیکابولس را برشمرد و به مناطق آن که از محل اتصال مرج ابن عامر به دره اردن آغاز و تا شرق ادامه پیدا می کند اشاره نمود، و این دلیلی بر اهمیت مساحت شهرهای متحد در چارچوب ایالت سوریه می باشد.

نه شهر از این ده شهر تاریخ ورود پرپیوس به سوریه در سال 64 قبل از میلاد را تاریخ ضرب سکه های برنزی آن که بیانگر رشد اقتصادی می باشد به حساب می آورند و تحلیلها و بررسیهای پژوهشگران در زمینه های تاریخ، تاریخ هنر و اسطوره شناسی حکایت از این امر دارد.

مآخذ:

1. پرستد، جیمز: تاریخ مصر من اقدم العصور الی الفتح الفارسی (مترجم)، قاهره 1929.
2. بینز، نورمن: الامپراطوریه البیزنطیة (مترجم)، قاهره 1950.
3. حتی، فلیپ: تاریخ سوریه، لبنان و فلسطین (مترجم)، بیروت 1958.
4. فتزف، رستو: تاریخ الامپراطوریة الرومانیة الاجتماعی و اقتصادی (مترجم)، قاهره 1950.
5. فخری، احمد: دراسات فی تاریخ الشرق القدیم، قاهره 1958.