صبرا و شتیلا، کشتار (18 ـ 16 سپتامبر 1982)
این کشتار در اردوگاه فلسطینی صبرا و شتیلا و پس از ورود نیروهای مهاجم اسرائیلی به بیروت، پایتخت لبنان و تحکیم سلطه خود بر بخش غربی آن، رخ داد. ورود نیروهای اسرائیلی به بیروت، به خودی خود، به منزله نقض توافقی بود که ایالات متحده آمریکا بر آن نظارت داشت و براساس آن، نیروهای مقاومت فلسطین از شهر خارج شده بودند.
نیروهای اسرائیلی به دقت زمینه را برایارتکاب کشتار هولناک، آماده کردند و نیروهای حزب راستگرای کتائب لبنان به منظور انتقام از فلسطینیان و هم پیمانان لبنانیشان آن را به اجرا درآوردند. توپخانه و هواپیماهای اسرائیلی، صبرا و شتیلا را بمباران کردند. این در حالی بود که در اردوگاه، سلاح یا فرد مسلحی وجود نداشت. ورودی های اردوگاه نیز در حالی محاصره شد که تنها پناه جویان بی دفاع فلسطینی و غیرنظامیان لبنانی در آن بودند. این نیروها، جنگجویان کتائب را ـ که پس از ترور بشیر جمیل رئیس جمهور لبنان، تشنه خونریزی بودند ـ وارد آنجا کردند.
این کشتار، در طول بیش از یک روز کامل و در برابر دیدگان فرماندهان و سربازان اسرائیلی به اجرا درآمد. نیروهای اسرائیلی پیرامون اردوگاه را گرفته بودند و به جنگجویان کتائب، گلوله و غذا می رساندند.
کشتار در طول روز جمعه و تا بامداد روز شنبه ادامه داشت که ران بن یشای، آریل شارون، وزیر دفاع دولت مناخیم بیگن را از خواب بیدار کرد تا خبر رویداد کشتار در صبرا و شتیلا را به آگاهی او برساند. شارون هم با خونسردی به او پاسخ داد که: "سال خوبی است". بعدا بگین در برابر کنست با بی اعتنایی گفت: "غریبه ها غریبه ها را کشتند... ما چه کار کنیم؟".
گزارش کمیته اسرائیلی کاهان، به مسئولیت بگین و اعضای دولت او و فرماندهان ارتش در این کشتار، اعتراف کرد؛ زیرا بنابر تصمیم آنها بود که نیروهای کتائب به صبرا و شتیلا رفتند و با کمک آنها وارد اردوگاه شدند. اما کمیته مسئولیت غیرمستقیم را متوجه نخبگان صهیونیست اسرائیل دانست و به همین اکتفا کرد و صرفا خواهان آن شد که شارون برکنار شود و دوره خدمت رافائل ایتان، رئیس ستاد ارتش پس از پایان یافتن در آوریل 1983، تمدید نشود.
اما یک مسئول ناوگان آمریکا که در ساحل بیروت، پهلو گرفته بود (در گزارشی برای پنتاگون، که به بیرون درز کرد) بر مسئولیت مستقیم نخبگان سیاسی و نظامی اسرائیل تأکید نمود و این پرسش را مطرح کرد که: "اگر اینها جنایت جنگی نیست پس چیست؟". متأسفانه این گزارش به اندازه گزارش کمیته کاهان، مورد توجه قرار نگرفت و این در حالی است که این افسر آمریکایی که وستون برنیت نام داشت، اوضاع و جزئیات کشتار و جلسه های متعدد فرماندهان گردان های مجری مستقیم آن (به ویژه ایلی حبیقه) و فرماندهان بلندپایه و سیاستمداران اسرائیلی به منظور آماده شدن برای این کشتار را به ثبت رسانده بود.
1500 شهید فلسطینی و لبنانی بی دفاع ـ از جمله کودکان و زنان ـ قربانی کشتار صبرا و شتیلا شدند. همچنین نیروهای کتائب در پشت سر خود صدها نیمه جان بر جای گذاشتند و بسیاری از زنان به طور پی درپی مورد تجاوز قرار گرفتند. این کشتار، در نبود سلاح و جنگجویان در اردوگاه و در سایه تعهدات محکم ایالات متحده در حمایت از فلسطینیان و هم پیمانان لبنانی آنها از جمله غیرنظامیان بی دفاع، پس از خروج نیروهای مقاومت از لبنان، رخ داد.
کشتار صبرا و شتیلا، دو هدف را دنبال می کرد: خرد کردن روحیه فلسطینیان و هم پیمانان لبنانی آنها و دوم، کمک به برافروخته شدن آتش دشمنی های طایفه ای میان لبنانی ها.
مأخذ:
- المسیری، عبدالوهاب: دایره المعارف یهود، یهودیت و صهیونیسم، ترجمه مؤسسه مطالعات و پژوهش های تاریخ خاورمیانه، دبیرخانه کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، جلد هفتم، چاپ اول، 1383.
