آدام، یودی

الف ـ پیشینه شخصی:

یودی آدام (Udi Adam) ژنرال ارتش اسرائیل و فرمانده ارتش در جنگ 33 روزه میان اسرائیل وحزب الله لبنان بوده است.

وی لیسانس روان شناسی و جامعه شناسی خود را از دانشگاه بارایلان (Bar IIan) اخذ کرد و پس از آن برای ادامه تحصیل در رشته های مرتبط با امور نظامی عازم پاریس شد و در آنجا تحصیلات خود در مقطع فوق لیسانس مطالعات استراتژیک را به اتمام رساند. وی در سال 1976 وارد یگان زرهی ارتش شد و ضمن گذراندن دوره کامل این یگان به عنوان فرمانده دسته، فرمانده گروگان و معاون فرمانده گردان انجام وظیفه کرد. وی در سال 1985 به سمت فرماندهی یگان آموزش گردان زرهی منصوب گردید. وی سپس در سمتهایی نظیر فرماندهی گردان توفان، فرماندهی گردان شیلاچ (Shelach)و فرماندهی یگان بنی اُر (Bnei or) انجام وظیفه کرد.

او در انتفاضه (89 ـ1987) افسر عملیات ارتش بود و طی این سالها سمت افسر عملیات ستاد کل در تشکیلات پلاد (Plada) را برعهده داشت. او که در سالهای 91ـ1989 به تحصیل در دانشگاه جنگ پاریس پرداخته بود در سال 1991 به سمت فرمانده بریگاد احتیاط و مرکز زرهی در یگان آموزش صحرایی انتخاب شد، در سال 1993 فرماندهی تشکیلات کفیر (Kafir) را برعهده گرفت، در سال 1995 به فرماندهی تشکیلات بنی از (تیپ آموزش فرماندهان تانک و افسران زرهی) منصوب شد، در سال 1997 ریاست بخش پرسنلی در دفتر ارتش را برعهده گرفت و در سال 1999 فرمانده تشکیلات پلادا شد.

در تاریخ 11/6/2005 نیز وی به عنوان فرمانده منطقه شمالی ارتش که شامل مرزهای سوریه و لبنان می شد، منصوب شد.

آدام چهار ماه بعد در تاریخ 7/10/2005 توسط دان هالوتص به سمت فرماندهی جدید ارتش در منطقه شمالی منصوب شد، پیش از وی بنی گنتز (Beni Gentez) عهده دار این سمت بود که با انتصاب آدام، گنتز به فرماندهی شاخه طرح و عملیات نیروی زمینی منصوب شد.

یوکتیل آدام (کوتی آدام) پدر وی نیز هنگام جنگ در لبنان در سال 1983 جانشین فرمانده ستاد کل بود. وی کاندیدای نخست وزیر وقت (مناخیم بگین) برای احراز پست فرماندهی ستاد مذکور بود، اما آریل شارون علی رغم سابقه دوستی با کوتی، پس از تصدی وزارت دفاع، طی نامه ای به وی اعلام کرد که تعیین وی به عنوان فرمانده ستاد کل را تأیید نمی کند. کوتی مدتی پس از دریافت نامه شارون، توسط برخی افراد مسلح در لبنان کشته شد. مرگ پدر، روی آدام بسیار تأثیر گذاشت، چراکه به اعتقاد وی پدرش به دلیل ضابطه گرایی و پرهیز از نزدیکی به محافل قدرت به این پست دست نیافت. وی می گوید: "پس از مرگ پدرم، شارون هرگز نتوانست به چشمان من نگاه کند."

ب ـ دیدگاهها و مواضع:

آدام از جمله مسئولانی است که همواره یک حاشیه امنیتی میان خود و مردم ایجاد کرده و سعی در حفظ آن دارد، خیلی کم مصاحبه می کند و بیشتر اطلاعات در مورد وی از طریق کارمندانش منتشر شده است.

1 ـ جنگ 33 روزه اسرائیل با حزب الله لبنان:

یودی آدام ضمن ابراز تأسف از ربوده شدن دو سرباز اسرائیلی، آن را ناشی از شکست عملیاتی وزارت دفاع اسرائیل ارزیابی کرد، اما معتقد بود که به دلیل به وجود آمدن شرایط جنگی نباید زیاد روی آن تمرکز کرد و در مورد آن مانور داد. در تمام طول مدت جنگ نیز وی تحت فشار زیادی برای به ثمر رساندن جنگ و اعلام پیروزی اسرائیل قرار داشت.

وی در طول مدت جنگ خواستار گسترش دامنه جنگ بود و به صورت مکرر مقامات دولتی را مانع وقوع چنین مسئله ای اعلام می کرد.

آدام 18 روز پس از شروع جنگ با اعلام این که ارتش باید عملیات خود را در جنوب لبنان ادامه دهد گفت: 70 الی 80 نفر از چریکهای حزب الله، توسط ارتش اسرائیل کشته شدند، در حالی که حزب الله، این رقم را 31 نفر اعلام کرده است.

به اعتقاد وی، ارتش اسرائیل مدتها قبل از صدور دستور مقامات سیاسی مبنی بر گسترش دامنه جنگ، قادر به این امر بود، اما در تمام مدت، منتظر صدور این دستور از جانب آنها باقی ماند.

وی در مصاحبه ای با روزنامه بدیعوت آحرونوت مقامات سیاسی را متهم به تعلل در تصمیم گیری در خلال جنگ کرد؛ موضوعی که به اعتقاد وی باعث طولانی شدن مدت جنگ شد. وی معتقد بود که مقامات سیاسی می توانستند خیلی زودتر با گسترش حملات زمینی به لبنان موافقت کرده و باعث ایجاد چنین وضعیت تعلیقی نشوند. البته وی تلویحا این کار آنها را قابل درک دانست، اما معتقد است امکان تصمیم گیری سریع تر نیز برای آنها وجود داشت.

در تاریخ 8 آگوست 2006، دان هالوتص، موشه کاپلینسکی را به جای آدام در سمت فرماندهی جنگ منصوب کرد، زیرا به اعتقاد برخی فرماندهان نظامی عملکرد آدام، محتاطانه و بسیار کند ارزیابی شده بود، تحلیلگران سیاسی نیز معتقد بودند که این جابه جایی به دلیل شدت انتقاداتی است که پس از یک ماه جنگ و ادامه حملات موشکی حزب ا... صورت گرفت. تنزل درجه آدام، 24 ساعت پیش از آن که کابینه امنیتی پیشنهاد گسترش حملات جنگی زمینی تا رودخانه لیطانی را صادر کند، صورت گرفت.

آدام نیز پس از آن صراحتا اعلام کرد که این تفسیر را نمی پذیرد و چیدمان جدید در ساختار وزارت دفاع مورد قبول وی نیست.

تمامی مباحث مذکور گواه بر اختلاف عمیقی است که طی جنگ با حزب الله در رده های بالای سیاسی و نظامی و سردرگمی این دو در برخورد با جنگ وجود داشته است. تنزل درجه یودی آدام، اولین مورد پرداخت بهای عملکرد ضعیف ارتش در مواجهه با حزب الله توسط یک فرمانده ارشد ارتش اسرائیل بود. طبق نوشته روزنامه هاآرتس، افسران ارشد ارتش اسرائیل معتقدند که از آغاز جنگ تاکنون برخی تصمیمات آدام نادرست بوده و نیروهای تحت فرماندهی وی از جنگندگی لازم برخوردار نبوده اند. انتقادات فزاینده مردم از نحوه اداره جنگ نیز در تصمیم هالوتص بی تأثیر نبود. ایهود اولمرت و عمیرپرتس نیز که از مصاحبه های آدام رضایت نداشتند با برکناری وی و جایگزینی ژنرال موشه کاپلینسکی موافق بودند.

3 ـ آتش بس:

آدام از همان ابتدای جنگ اعلام کرد که نیروهای نظامی اسرائیل باید تا زمان استقرار ارتش لبنان و نیروهای بین المللی در لبنان باقی بمانند، زیرا تا پیش از استقرار نیروهای مذکور وقوع آتش بس متصور نیست.

در عین حال آدام بر این باور است که روی آوردن به راه حل دیپلماتیک برای حل این مناقشه ضروری است و جنگ و عملیات نظامی نمی تواند به تنهایی گره گشا باشد، بلکه تنها می تواند به عنوان روشی برای مساعد کردن فضا و ورود به عرصه چانه زنیهای دیپلماتیک مورد بهره برداری قرار گیرد.

به گفته یودی آدام آتش بس دردسرهای زیادی دارد، اما دستیابی به آن، هم به لحاظ نظامی و هم به لحاظ دیپلماتیک موفقیتی برای اسرائیل محسوب می شود. به نظر وی، توافقنامه آتش بس پتانسیل این را دارد که حزب ا... را برای همیشه کنار بزند.

به اعتقاد آدام، تا پیش از وقوع آتش بس نیز فرستادن سربازان به منطقه دشمن خطری است که پذیرش آن ارزش دارد و اگر هم آتش بسی رخ نداد این عمل نشان می دهد که IDF برای هر اتفاقی آماده بوده و برنامه ریزی کرده است. پس از امضای توافقنامه آتش بس، وی نسبت به آسیب پذیری آن اظهار نگرانی کرد و گفت: در این موافقتنامه خللهایی وجود دارد، اما ما باید خوش بین باشیم. وی دستاوردهای اقدامات ارتش در هفته های پیش از امضای توافقنامه آتش بس را در توسعه توافقات مؤثر دانست و در جواب سؤالی که درباره احتمال توسعه حمله ارتش مطرح شد اظهار داشت: "در حال حاضر نیازی نیست برای شیر ریخته شده گریه کرد ما نتیجه کار را خواهیم دید."

3 ـ ایران:

یودی آدام ایران را حامی حزب الله از لحاظ نظامی و معنوی می داند. وی در خلال جنگ سریعا اعلام کرد که بسیاری از موشکهایی که از جانب حزب ا... به اسرائیل شلیک می شوند، ساخت ایران است. وی با تروریست خواندن حزب ا...ایران راحامی تروریسم می داند.

4 ـ تروریسم:

یودی آدام با اعلام این که اسرائیل قصد اشغال بنت جبیل و استقرار در لبنان را نداشته است هدف اصلی از برافروختن آتش چنین جنگی را مقابله اسرائیل با تروریسم عنوان می کند. وی هرچند در روزهای نخست جنگ قویا مطمئن بود که اسرائیل توان مقابله با تروریسم و حذف حزب الله را دارد. اما نهایتا اعتراف کرد اسرائیل در این جنگ به حزب الله این فرصت را بخشید که ادعا کند اسرائیل را شکست داده و از لبنان بیرون رانده است. وی اعمال محدودیت بر ارتش را عامل ایجاد چنین وضعیتی می داند.

5 ـ طرح تخلیه غزه:

آدام ضمن تأیید طرح تخلیه شهرکها معتقد است که این کار بسیار مشکل بوده است و تأثیری که بر ساکنان شهرکها و سربازان مسئول اجرای طرح گذاشت تا سالهای آتی آنها را همراهی خواهد کرد. وی در این مورد اظهار داشت: ما سربازانی را تربیت می کنیم که بعدها به شهروندان و والدین نسل بعد تبدیل می شوند و خاطرات نامطلوب چنین اقداماتیاز حافظه آنها پاک نخواهد شد. در حالی که ما تنها به گفتن عبارت "خواهد گذشت" اکتفا می کنیم.

وی در ادامه می افزاید: در عین حال من به ارتش اسرائیل که ثابت کرد توانایی اجرا کردن برنامه جداسازی را دارد می بالم. طرح جداسازی موضوعی نیست که بر آن تأکید نشده باشد. طی طرح جداسازی، سرویسهای نظامی بهتر از سرویسهای شهری انجام وظیفه کردند.

نکته جالب توجه این است که یکی از شهرکهایی که به طور غیرقانونی در سال 1983 ساخته شده است نام خود را از پدر آدام (یوکتیل آدام) گرفته است. وی در ابتدای تجاوز اسرائیل به لبنان در شهرک دامور به دست مبارزان فلسطینی کشته شد.

مآخذ:

1. بولتن رویداد و گزارش اسرائیل، 1/7/1385، شماره 311؛ 11/4/1384، شماره 253.
2. www.idf.il/dover/site/mainpage.asp?s1=EN$$id=7 1$$diocd=46219, EN$$unit=12
3. www.stopclu-stermunitions.org/news.asp? id=24.
4. hup://moneycentral. msn.com/provider/provider ar ticle.asp?feed=FT$$date 200.